رینیت آلرژیک چیست و مصرف آنتی هیستامین ها چه
اثراتی در کنترل آن دارد:
رینیت آلرژیک یکی از شایع ترین اختلالات پزشکی است که
چهارصد میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تآثیر قرار می دهد
.
رینیت آلرژیک ممکن است موجب محدودیت در انجام فعالیت
های روزانه، کاهش کیفیت زندگی و کار ، ضعف ، خستگی عمومی ، خستگی ذهنی ، گیجی ، کاهش تمرکز ،
اضطراب و ناتوانی در یادگیری ( به دلیل کمبود خواب و خستگی )
شود.
انواع
رینیت:
با توجه به عامل بیماری زا می توان این بیماری را به 3
دسته رینیت آلرژیک ، رینیت غیر آلرژیک و رینیت ناشی از بیماری زمینه ای تقسیم کرد
.
1- رینیت آلرژیک : این نوع رینیت به واسطه آلرژی
و واکنش های آلرژیک ایجاد می شود که خود به دو نوع تقسیم می شود
:
رینیت آلرژیک
فصلی:
این نوع رینیت عمدتآ در فصول خاص سال ( به
خصوص بهار و تابستان ) یا در زمان مواجهه با عوامل محرک بروز می کند.علت بروز، آلرژن
های خارج از منزل مانند گرده گل ، گیاهان علفی ، درختان ، گرد و خاک و... می باشد .در
این نوع مدت زمان بروز علائم کوتاه است و مختص به فصل خاص و یا شرایط تحریک کننده می
باشد.
رینیت آلرژیک
دائم:
این نوع رینیت ممکن است در تمام طول سال ادامه
یابد .علت بروز آن آلرژن های داخل منزل هستند ، مانند مایت ها (موجودات ریزی که به خصوص
در فرش ها زندگی می کنند)، قارچ ها ، کپک ها و حشراتی مانند سوسک . در این بیماری اغلب
طول مدت بروز علائم طولانی است و حتی ممکن است به طور دائم
باشد.
2- رینیت غیر آلرژیک: در این حالت واکنش های
آلرژیک عامل اصلی بروز بیماری نیست اما برخی محرک ها می توانند باعث رینیت شوند مانند
سیگار ، آلودگی ناشی از سوخت ترکیبات نفتی ، خوردن غذاهای تند و هوای سرد و
خشک.
3- رینیت ایجاد شده توسط بیماری زمینه ای:گاه
علائم رینیت مانند گرفتگی بینی و آبریزش توسط بیماری زمینه ای و یا دارو ها ایجاد می
شود.
راه های کنترل
رینیت:
درمان های غیر دارویی: کنترل های محیطی برای
پیشگیری از مواجه با آلرژن ها نقش مهمی
دارد.
درمان
دارویی:
در بسیاری از بیماران برای کنترل کامل رینیت
آلرژیک علاوه بر پرهیز از آلرژن ها می بایست از دارودرمانی نیز استفاده نمود.انتخاب نوع
دارو بسته به شدت بیماری دارد و با توجه به شدت علائم و اثر گذاری بر فعالیت های روزمره
انجام می شود.درمان می تواند تک دارویی ، دو دارویی و حتی چند دارویی باشد
.
انتخاب های درمانی
:
آنتی هیستامین ها
کورتون های استنشاقی بینی
کرومولین
سدیم
ضد احتقان های استنشاقی
بینی
ضداحتقان های
خوراکی
ایپراتروپیوم بروماید بینی
خط اول درمان رینیت آرژیک مبنی بر تسکین علائم
است.به طورکلی در ابتدای درمان دارویی، آنتی هیستامین ها و ضد احتقان های (خوراکی و
استنشاقی ) استفاده می شوند.
آنتی هیستامین
ها:
با توجه به نقش مهم هیستامین در بروز علائم
رینیت ، داروهای مهار کننده این واسطه التهابی می توانند در بهبود علائم نقش بسیار
مثبتی داشته باشند.
آنتی هیستامین ها در اشکال خوراکی ، چشمی و
داخل بینی وجود دارند.آنتی هیستامین های خوراکی رایج ترین شکل مورد استفاده هستند و به
دو دسته غیر انتخابی (نسل اول) و انتخابی محیطی (نسل دوم) تقسیم می
شوند.
آنتی هیستامین های نسل
اول:
این دارو ها باعث عوارض جانبی همچون
خواب آلودگی و گیجی می شوند و اغلب طول اثر کوتاهی داشته و نیاز به تجویز چند بار
در روز دارند که از جمله آن ها می توان به دیفن هیدرامین ، هیدروکسی زین و کلرفنیرآمین
اشاره کرد.
آنتی هیستامین های نسل
دوم:
این دارو ها باعث عوارض خواب آلودگی نمی شوند
و همچنین طول اثر بالایی داشته و به صورت یک یا دو بار در روز تجویز می شوند که شامل
لوراتادین ، سیتریزین و فکسوفنادین می شوند.
این دارو ها اثر کمتری نسبت به کورتون های
استنشاقی دارند ولی با توجه به عوارض جانبی محدود، مصرف راحت و قیمت مناسب یکی از
انتخاب های مهم درمانی محسوب می
شوند.
آنتی هیستامین ها زمانی کاملا مؤثر هستند که
تقریبا یک تا 2 ساعت قبل از پیش بینی مواجهه با آلرژن مصرف
شوند.
نباید در صورت فراموشی مصرف یک دوز ، دوز بعدی
دو برابر شود .مصرف آنتی هیستامین ها با غذا یا حداقل یک لیوان پر آب می تواند به
پیشگیری از عوارض جانبی گوارشی کمک
کند.
شکل دیگر مورد استفاده آنتی هیستامین های
استنشاقی هستند که استفاده از آن ها برای رینیت آلرژیک فصلی به خوبی پذیرفته شده است که
در این خصوص اسپری آنتی هیستامین داخل بینی آزلاستین در دسترس است . فرآورده 0.1 % آن
را می توان در کودکان جهت آلرژی فصلی استفاده کرد در حالی که فرم 0.15 % برای هر نوع
رینیت آلرژیک فقط در بزرگسالان استفاده می شود. احتمال عوارض جانبی همچون خشک کنندگی
،سردرد ، خواب آلودگی و کاهش اثر بخشی در طول زمان وجود دارد.
اولوپاتادین نیز آنتی هیستامین داخل بینی می
باشد و خواب آلودگی کمتری ایجاد می
کند.
Applied Therapeutics , the clinical
use of drugs-section 3-Acute and Chronic Rhinitis